Μαλακό εξώφυλλο

Δωρεά από Γ.Παπαγεωργίου και Απ.Ηλιάδη

«Ο θάνατός μου επήλθε πιο ανάλαφρα κι από τη μύτη του καλαμιού που βουτάει τις ίνες του στο μελανοδοχείο, πιο γρήγορα κι από το μελάνι που το ρουφάει το χαρτί». Αυτά λέει η Ρικκάτ, η Οθωμανή καλλιγράφος, με μια φωνή μετέωρη ανάμεσα στη σκιά και το φως, καθώς επιχειρεί να αφηγηθεί τη ζωή της. Το 1923, έφηβη ακόμα, ξέρει ήδη ότι τίποτα δεν μπορεί να την εκτρέψει από την καλλιγραφία. Ωστόσο, την ίδια χρονιά, που επήλθε η ρήξη με το Ισλάμ, η δημοκρατία του Ατατούρκ κατήργησε προοδευτικά την αραβική γλώσσα και γραφή υπέρ μιας παραλλαγμένης εκδοχής του λατινικού αλφάβητου.
Υπηρέτες του Αλλάχ και των σουλτάνων, οι «εργάτες της γραφής» μπήκαν στα αζήτητα και οι σχολές τους εγκαταλείφθηκαν. Σε μία από αυτές συναντιούνται ο Σελίμ, ο γέρος δεξιοτέχνης, και η Ρικκάτ, που ήταν επιφορτισμένη να προμηθεύει με χαρτί και ξυσμένα καλάμια αυτούς τους γέρους που το καινούργιο καθεστώς είχε πετάξει περιφρονητικά στην άκρη. Η αυτοκτονία του Σελίμ θα επισφραγίσει μία συμφωνία που δεν θα παραβιαστεί ποτέ, ανάμεσα στη νεαρή μαθήτρια και την τέχνη των καλλιγράφων. Πριν πεθάνει, ο άντρας αυτός της άφησε τα εργαλεία του και το μελάνι του από χρυσό, και θα της κληροδοτήσει πολύ περισσότερα πράγματα, στη διάρκεια των κωμικών επισκέψεών του από τον τάφο.
Η Ρικκάτ έχει καταληφθεί από το πάθος για την καλλιγραφία που ταυτόχρονα την αποστερεί από τη ζωή της γυναίκας και της μητέρας. Ζωή που δεν είναι παρά μια διαδοχή από ρήξεις και εγκαταλείψεις. Και μόνο στη γραφή καταφεύγει πάντα, διοχετεύοντας στα αραβουργήματα ένα συναίσθημα που εξανθρωπίζει και εκσυγχρονίζει αυτή την πανάρχαια τέχνη.

Αναμιγνύοντας τον ελάχιστα γνωστό κόσμο των πρακτικών της γραφής - ένα βασίλειο του παράδοξου και του μυστικιστικού - και την παραδομένη στις δυτικές επιρροές σύγχρονη Τουρκία, η Yasmine Ghata υπογράφει ένα κλασικό και εμπνευσμένο πρώτο μυθιστόρημα.