Περιλαμβάνει 40 σέλιδο ένθετο με ασπρόμαυρο φωτογραφικό και εικονογραφικό υλικό και έναν ένθετο πτυσσόμενο χάρτη.

μαλακό εξώφυλλο

Δωρεά από Σπύρο Καπή

Περιέχει βιβλιογραφία

Μία καλλιτεχνική ή αρχιτεκτονική μορφή είναι κατά κανόνα ένα "σημείο" και, κατά κάποιο τρόπο, ένα σύμβολο μιας ιδιαίτερης ανθρώπινης καταστάσεως που επικρατεί στην ιστορική στιγμή της παραγωγής της μορφής. Γι' αυτό ο ιστορικός της Τέχνης ή της Αρχιτεκτονικής δεν πρέπει να ερευνά για να εξηγήση μόνο το πώς επεκράτησαν ορισμένες μορφές αλλά και το γιατί επεκράτησαν. Να ζητά δηλαδή να βρή και την γένεση και την "σημαντική" τους αξία.
Η διατριβή αυτή επιδιώκει να συμβάλλη στην μελέτη της αρχιτεκτονικής του Βυζαντινού ναού (και μάλιστα του τύπου εκείνου που κατ' εξοχήν συνδέεται με την αποκρυστάλλωσι των αναζητήσεων των Βυζαντινών Αρχιτεκτόνων στην μέση περίοδο) μίαν όψι πολύ λίγο γνωστή μέχρι σήμερα και, ίσως, υποτιμημένη. Συγκεντρώνει γι' αυτό στοιχεία που παρουσιάζουν μία σημαντική αλλά ασυνήθιστη άποψι του πνευματικού κόσμου του Βυζαντίου. Η άποψις αυτή σίγουρα δεν αντικαθιστά το όλο. Η σημασία της όμως για τον πολιτισμό έχει τώρα πλατειά αναγνωρισθή, παρά την αδιαφορία και την πολεμική που υπέστη από τον ορθολογισμό του 19ου αιώνος. Πρόκειται για την συμβολική του Ναού ή με άλλα λόγια το σύστημα εκείνο των ιδεών και των αντιλήψεων, κοσμολογικών και θεολογικών που, καθώς τοποθετείται μέσα στο κλίμα της αναλογικής ή συμβολικής σκέψεως, δημιούργησε αντίστοιχες δογματικές επιταγές αλλά και ψυχολογικές ανάγκες στους καλλιτέχνες των αντιστοίχων περιόδων, ώστε να προχωρήσουν στην επιλογή ορισμένων θεμελιωδών μορφών που να ανταποκρίνωνται και να απαντούν στις ανάγκες αυτές.
Ο Σταυρός, το τετράγωνο και ο τρούλλος είναι τα θεμελιώδη σύμβολα-μορφές που αποτελούν το αντικείμενο της εργασίας αυτής. Συνεπώς και ο στόχος της είναι να φανερώση πως η Βυζαντινή αρχιτεκτονική δημιουργία συνδέεται με το κλίμα της αναλογικής σκέψεως και πως τα βασικά και παγκόσμια σύμβολά της, που αναφέραμε, κατέληξαν να αποτελέσουν τα συστατικά στοιχεία της θεμελιακής δομής του Βυζαντινού Ναού.
Σκοπός της Εισαγωγής των στοιχείων που προαναφέραμε είναι η ανάλυσις του φαινομένου, της αναλογικής ή συμβολικής σκέψεως και η απόδειξις της παγκοσμιότητάς του, αλλά και της ευρυτάτης διαδόσεως στους περισσότερους πολιτισμούς των σημασιών ορισμένων αρχιτεκτονικών και καλλιτεχνικών μορφών που βρίσκονται στην βάση της δομής του Βυζαντινού Ναού του σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλλο τύπου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ι. Ο άνθρωπος και τα σύμβολα
ΙΙ. Επανεκτίμησις της Αρχαϊκής και Συμβολικής Σκέψεως κάτω από την επίδρασι των Επιστημών της Ανθρωπολογίας, της Ψυχαναλύσεως και της Συγκριτικής Θρησκειολογίας. Θεμελιώδεις έννοιες του Συμβολισμού
III. Προσέγγισις της έννοιας του Συμβόλου
IV. Τα θεμελιώδη σύμβολα του Ανθρώπου
V. Κοσμικός Συμβολισμός και Αρχιτεκτονική
Υποσημειώσεις Εισαγωγής
ΚΕΦ.Α' Ο ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Ι. Εισαγωγή στον Συμβολισμό της Μεσαιωνικής Αρχιτεκτονικής
ΙΙ. Το Πνευματικό περιεχόμενο της Βυζαντινής Αρχιτεκτονικής
III. Μορφολογία και Συμβολισμός στον Βυζαντινό Ναό
Υποσημειώσεις Κεφαλαίου Α'
ΚΕΦ.Β' ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΥ ΜΕ ΤΡΟΥΛΛΟ ΝΑΟΥ
Ι. Ο Συμβολισμός του Σταυρού, του τετραγώνου και του κύβου
ΙΙ. Ο Συμβολισμός του τρούλλου και του κύκλου
Υποσημειώσεις Κεφαλαίου Β'
ΚΕΦ.Γ' Η ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΣΚΕΨΙΣ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
Ι. Η μετάβασις από τον Αρχαίο στον Χριστιανικό Κόσμο
ΙΙ. Η μαρτυρία των Αρεοπαγιτικών Κειμένων - "Μυσταγωγία" του Αγ. Μαξίμου του Ομολογητού
III. Η μαρτυρία της "Χριστιανικής Τοπογραφίας" του Κοσμά του Ινδικοπλεύστου
IV. Η μαρτυρία ενός Συριακού Ύμνου του 6ου αιώνος για τον Συμβολισμό στην Αρχιτεκτονική της Εκκλησίας
V. Διάδοσις των Συμβολικών ερμηνειών και Κοσμολογικών συσχετίσεων του Ναού
VI. Έμμεσες Μαρτυρίες
Υποσημειώσεις Κεφαλαίου Γ'
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ENGLISH SUMMARY
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ
Α' ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΞΟΝΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
α. Το Κοσμικό Όρος
β. Το Δένδρο του Κόσμου
Υποσημειώσεις Παραρτήματος Α'
Β' ΟΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Υποσημειώσεις Παραρτήματος Β'
Γ' ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΙΣ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΟΥ ΤΡΟΥΛΛΟΥ
Υποσημειώσεις Παραρτήματος Γ'
Δ' ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΣ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Υποσημειώσεις Παραρτήματος Δ'
ΠΙΝΑΚΕΣ 1-5
ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΥΠΟΤΙΤΛΟΙ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ